کشف لوح سنگی روزتا، که کلیدی شد برای رمز گشایی خط هیروگلیف و اسرار مصر باستان !
احمد احمدی
کشف سنگ روزتا ، یکی از مهمترین کشفیات دنیای باستان شناسی است، که درسال (۱۷۹۹م)، در بندر سنت جولین، الرشید (روزتا)، در دلتای نیل مصر، توسط پیر فرانسوا ژاویر بوچارد، از جمله مهندسان ارتش ناپلئون فرانسه کشف شد. این سنگ نوشته منجر به رمزگشائی نظام نوشتاری مصر باستان، یعنی ( خط هیروگلیف) گردید. روی این تخته سنگ گرانیتی، حکمی به سه زبان: خط هیروگلیف ، که عمدتاً توسط کاهنان مصری استفاده می شد، زبان دموتیک خط عامیانه مصری و زبان یونانی کلاسیک، نوشته شده بود و باین ترتیب، بعد از آن کشف بود، که خط شناخته شده یونانی، اساس وکلیدی برای رمز گشائی خط هیروگلیف مصری شد. بویژه که هر سه خط موجود در این کتیبه، متن واحدی داشتند و در نتیجه باستان شناسان، ازطریق خط شناخته شده یونانی، به ترجمه خطوط مروج مصر باستان پرداختند. در ضمن جمله آخر موجود روی این کتیبه، نشان از یک حکم رسمی داشت.طوری که نشان میداد که این کتیبه در شهرممفیس« مصر باستان» بوسیله شورای روحانیت در سالگرد تاج گذاری بطلمیوس پنجم نوشته وصادر شده است. این حکم رسمی بیان میداشت: ( حکم هذا، روی ستونی از سنگ سخت با حروف مقدس و بومی «هیروگلیف و دموتیک» و یونانی حکاکی شود و در تمام معابد درجه اول، دوم و سوم در کنار تصویر پادشاه جاویدان نصب شود.)
البته دلیل اهمیت کتیبه سنگی روزتا، در اینست، که خط هیروگلیف مصری آنقدر دارای قوانین و کارارکترهای مختلف و زیادی بود، که آموختن و نوشتن آن برای مردم عادی بسیار دشوار بود. ازهمین رو مردم عادی و حتی علما و محققان یونانی آن دوران، این خط شگفت آور را چیزی بیش از نمادهای جادوئی برای آئینهای مقدس مصریها نمی دانستند. بنابراین خوانش متون خط هیروگلیف ، قرن ها به یکی از بزرگترین چالشهای دنیای باستان شناسی تبدیل شده بود.ولی بکمک همین کتیبه روزتا بود، که زمینه خوانش متون و نوشتههای خط هیروگلیف، برای باستان شناسان میسر گردید.
لوح سنگی روزتا، که دارای ابعاد(۱۱۲،۳ در ۷۵،۷ سانتیمتر و باضخامت ۲۸،۴) سانتیمتر میباشد، فعلاً در موزیم بریتانیا، در لندن نگهداری میشود.
سخنان نغزی از پرچمن